زباله گردی در شهر؛ باید از خودمان شروع کنیم…

فرشید اسحاقی – کارشناس مسایل شهری

به جرات می‌توان گفت شهروندی در شهر ۷۶۰ کیلومتری تهران با صحنه زشت آویزان شدن زباله گردها در مخان زباه روبه رو نشده باشد. اتفاقی که هم برای جامعه دردآور است و احساسات فردی را آزرده می‌کند و هم بهانه‌ای دست دشمنان برای تبلیغ علیه میهنمان و کوبیدن بر طبل فقر شهروندان می‌دهد.

این منظره‌های رنج‌آور، آویزان شدن افراد زباله‌گرد از مخازنی است که برای جمع‌آوری زباله‌ها در خیابان‌ها تعبیه شده است. اتفاقی که خبر از رشد آسیبی اجتماعی در زندگی شهری می دهد و از دلایل مهم آن، بی‌توجهی به حق و تکلیف شهروندی است.

در این حق و تکلیف، شهرداری وظیفه نظافت شهر و جمع آوری به موقع زباله‌ها را بر عهده دارد و شهروندان نیز، تکلیف خروج منظم زباله از خانه و از آن مهم‌تر، تفکیک زباله‌هاِی خشک و تر را دارند.

اما با وجود اقدامات مختلف در سال‌های گذشته، فرهنگ تفکیک زباله از مبدا به سبک زندگی بسیاری از شهروندان وارد نشده است و هنوز خیلی‌ها، وظیفه خود نمی‌دانند زباله‌های قابل بازیافت را از درخانه تفکیک و پلاستیک و بطری‌های آب و نوشابه را جدای از زباله‌های تر جمع‌آوری کرده و تحویل دهند.

متاسفانه این رفتار برای خیلی از ما شهروندان عادی شده است که همه زباله را در کیسه بریزیم و هر ساعتی که اراده کردیم، به ‌صورت تفکیک نشده، در مخازن سر خیابان خالی کنیم و این بی‌مبالاتی و عدم توجه به انتقال زباله‌ها در ساعت معین، موجب رشد پدید زباله گردی و مافیای زباله و آسیب‌های اجتماعی در شهر شود.

باید بپذیریم که همه افراد جامعه با دیدن چهره فردی که با لباس نامناسب از سطل زباله بالا می‌رود و یا گونی پاره بزرگی را به دوش می‌کشد، ناراحت می‌شوند اما هیچ گاه به این نمی‌اندیشند که برای رفع این مشکل بایستی سبک زندگی خود را تغییر دهیم و زحمت تفکیک زباله قابل بازیافت را از خانه بپذیریم.

این در شرایطی است که اگر همین یک کار ساده را انجام دهیم، علاوه بر آسیب نزدن به‌ بهداشت و نامناسب نشان دادن چهره شهر، کمتر شاهد صحنه‌های زباله گردی و سوءاستفاده از کودکان در مافیاهای زباله خواهیم بود.

برای کمک به تحقق این موضوع نیز شهرداری تهران این شرایط را فراهم آورده تا شهروندان زباله‌های خشک را از تر تفکیک و از طریق غرفه‌های “نوماند” در محله‌ها یا اپلیکیشن “شهرزاد” در روز و ساعت معینی که خودشان تعیین می‌کنند، درب منزل زباله‌ها را تحویل ماموران دهند.

این امکان نیز فراهم شده است که شهروندان درقبال تحویل زباله، اعتبار خرید از میادین میوه و تره بار، فروشگاه‌های شهروند، مجوز طرح ترافیک، پرداخت کرایه تاکسی و حمل و نقل عمومی را داشته باشند و از این طریق، نه صحنه‌های آویزان شدن افراد از مخزن زباله پدید آید و نه آسیب‌های اجتماعی در شهر بیشتر شود.