پزشک یا سازنده؟ مرز دو شغل در تورم گم شده است

به گزارش عصرسازندگان، رونق نیافتۀ طبابت و سودآوری افسارگسیخته ساخت‌وساز، بسیاری از پزشکان را به مسیری کشانده که مرز میان درمان و بساز‌وبفروشی عملاً رنگ باخته است؛ تصمیمی که بیش از هر چیز از اقتصاد تورمی و آینده نامطمئن حرفه طبابت ریشه می‌گیرد.

 

الناز چراغی

در تاریخ و ادبیات ایران از پزشکان به عنوان “حکیم” یاد شده یعنی به جز طب و دانش پزشکی اهل تأمل و تفکر و مورد احترام بوده اند تا جایی که یکی از معانی حکیم، پزشک است و منحصر به سرشناس ترین و جهانی ترین پزشک ایرانی – بوعلی سینا- هم نیست.

با این پیشینه جای شگفتی دارد که برخی از پزشکان جامعۀ امروز را نه سرگرم حکمت که دل مشغول یا شاغل در بساز بفروشی ببینیم تا جایی که می‌شنویم بعضا تغییر شغل داده‌اند.

امان الله قرایی مقدم؛ استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی تهران معتقد است: وقتی ذهنیت اقتصادی به لایه‌های مختلف جامعه رسوخ پیدا کرده و «دارا» بودن به لحاظ مالی، بر تمام  شاخص‌های دیگر اولویت پیدا کرده نباید تعجب کرد پزشکی که سالیان سال مشقت تحصیل را به جان خریده، طبابت را کنار بگذارد و با ساخت‌و‌ساز ساختمانی دنبال مال‌اندوزی بیشتر برود تا از قافله ثروتمندان عقب نماند! در واقع وقتی خانه بزرگ، ماشین آخرین سیستم و … ملاک موفقیت و جایگاه رفیع می‌شود بروز چنین حالتی را باید واکنشی طبیعی بدانیم و این موضوع پزشک، وکیل، قاضی و … نمی‌شناسد و شامل همه قشرها می‌شود.

این جامعه‌شناس گفت: وقتی مال‌اندوزی به جایی رسیده که پسر وکیل و دختر وزیر و … رانت خواری می‌کنند، همچنین وقتی مردم خبر زمین خواری برخی مسوولان رده بالا و گاه در جایگاه مقدس را می‌شنوند یا از برج سازی این مسئول و آن دیگری  مطلع می‌شوند، با خود می‌گویند «ما چرا باید مستثنا باشیم؟» بنابراین می‌توان گفت، جامعه به طور نگران کننده‌ای مناسبات اقتصادی را بر موضوع‌های دیگر ترجیح می‌دهد. با این توضیح که چنین رویکردی تبعات منفی زیادی را در پی دارد.

قرایی مقدم افزود: بر اساس تئوری مارکس اقتصاد زیربنای همه چیز است. به این معنی که تحرکات اقتصادی دیانت، تقوی و … را تحت تاثیر خود در می‌آورد. خب! چرا مثلا پزشکان برای چند برابر شدن درآمد و دارایی، طبابت را به ساخت و ساز ترجیح بدهد؟ ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که اقتصاد حرف اول و آخر را می‌زند تا همه مردم دنبال مال اندوزی باشند. البته ناگفته پیداست، شلختگی اقتصادی و گرانی سرسام آور هم، به نوعی محرک مردم برای تلاش جهت مال اندوزی است. همچنین از آنجایی که بی‌تدبیری در نظام اجرایی کشور موجب رونق رانت، رشوه و … شده است، مردم به خود اجازه می‌دهند از راهی برای درآمد بیشتر استفاده کنند.

وی توضیح داد: نکته نگران کننده چیزی جز این نیست که تلاش برای مال اندوزی به خودیِ خود فساد را در جامعه گسترش می‌دهد. بنابراین اختلاس مدیران و رشوه دادن مردم عام تبدیل به رفتاری عادی تبدیل می‌شود. در واقع وقتی از راه‌های قانونی و صحیح نمی‌توان اقدام کرد، برای عقب نیفتادن از قافله مال‌اندوزان، تحرکات غیرقانونی و غیر عرف مورد توجه قرار می‌گیرد و موجب ضعف معنوی گرایی در لایه‌های مختلف می‌شود. یعنی دیگر دوره‌ای که ترس از آخرت مانع سوءاستفاده می‌شد به آخر خط رسیده است.

بنابراین انواع جرایم، انوع رشوه گیری و انواع دور زدن قانون شریعت و مدنی به طور جدی رواج پیدا می‌کند. در چنین موقعیتی آدم‌های قوی اختلاس‌هایی با صفرهای پرشمار مرتکب شده و آدم‌های ضعیف اقدام به جیب‌بری می‌کنند. در واقع از قرن چهاردهم به بعد ذهن بشر از معنویات فاصله گرفته و به سمت مادیات رفته و بنابراین «درآمد به هرشکلی» را مورد توجه قرار داده است.

قرایی مقدم در پایان یادآور شد: در چنین دنیایی همه دنبال مادیات و کسب درآمد هستند. آن‌هم وقتی احساس شود کسانی که ادعای دین‌داری می‌کنند، بیشتر به فکر مال‌اندوزی بیشتری‌اند./عصرایران