همه مردان مسکن
حمیدرضا عظیمی
عصرسازادگان از روند انتخاب وزیر راه و شهرسازی گزارش می‌دهد: مسعود پزشکیان رئیس چهاردهمین دولت در جمهوری اسلامی دیروز به عنوان نهمین رئیس جمهوری ایران، عملا کاخ ریاست‌جمهوری را تحویل گرفت و بر صندلی‌ای نشست که پیش از او، هشت نفر دیگر از صاحب‌نامان عرصه سیاسی این کشور نشسته‌اند.
پزشکیان در بدو ورود به کاخ ریاست جمهوری با امضای حکمی، محمد رضا عارف را به عنوان معاون اول خود برگزید و محسن حاج‌میرزایی را به عنوان رئیس دفتر ریاست جمهوری؛ با این اقدام در مرحله بعد او باید پس از مراسم تحلیف، لیست کابینه و وزرای انتخابی خود را حداکثر دو هفته پس از تحلیف به مجلس شورای اسلامی تقدیم کند تا آنها فرایند رای اعتماد را آغاز کنند.
مسعود پزشکیان بلافاصله پس از پیروزی در انتخابات؛ شورایی را به ریاست محمد جواد ظریف راه اندازی کرد تا بتواند مسیر «به‌گزینی» وزار را از درون این شورا که «شورای راهبری انتخاب وزرای دولت چهاردهم» نام گرفت، طی کند. شاید به همین دلیل بوده که سعی شده است در هر زمینه‌ای، تعدادی از نخبگان دانشگاهی و افراد با وزن اجرایی و سوابق بالا را به عضویت این شورا درآورند تا روند امور به بهبود نزدیکتر باشد.
پایان شورا راهبری
محسن رنانی از اقتصاددانان معروف ایرانی یکی از اعضای شورای راهبری انتخاب وزرای دولت چهاردهم بود که پایان روند انتخاب وزرا را اعلام کرد. او در مطلبی نوشته است: دیروز آخرین روز همکاری من با شورای راهبری انتخاب وزرای دولت چهاردهم بود. کار بررسی کاندیداهای پیشنهادی برای وزارتخانه‌ها تقریبا تمام شد و من از دولت چهاردهم، پیش از آغاز آن، خداحافظی کردم و به اصفهان بازگشتم تا ادامه ماموریت ۲۰ ساله خود را دنبال کنم یعنی: بیرون از حکومت ایستادن، فاصله گرفتن از قدرت و با عینک توسعه، دیدبانی کردن و زنهار دادن؛ یعنی «نگریستن و گریستن» (نگریستن با عینک خِرَد و گریستن با چشمان قلم).
وی در مطلب خود ادامه داده است: معتقدم باوجود آن‌که فرایندی که در شورای راهبری تعریف شده بود (برای غربالگری و انتخاب نامزدهایی برای وزارتخانه‌ها)، به علت تازگی و بی‌تجربگی، بی‌اشکال نبود، اما تلاش شد و تا حدودی به این نتیجه نزدیک شدیم که افرادی به رئیس‌جمهور معرفی شوند که بتواند با آنها «کابینه اتفاق ملی» را تشکیل دهد.
هم‌زمان با پایان روند انتخاب وزرای پیشنهادی، «محمد جواد ظریف»، رئیس این شورا اعلام کرد: برای هر وزارتخانه حدود ۸ نامزد به رئیس‌جمهوری معرفی شده است و در همان حال لیست‌هایی منتشر شد که هرچند با تکذیب ظریف مواجه شد اما او در یکی از اظهار نظرها، ضمن رد برخی، برخی دیگر را تلویحا تایید کرد هر چند معتقد بود این لیست‌ها « لااقل ناقص‌اند».
گزینه‌های وزارت راه و شهرسازی
از همان روز که شورای راهبری انتخاب وزاری دولت چهاردهم شکل گرفت، در برخی رسانه‌ها و برخی از افراد مرتبط با این حوزه گُمانه‌پردازی‌هایی درباره وزیر منتخب راه و شهرسازی شده است. با این حال محمد جواد ظریف این اعتقاد را دارد که برخی از گزینه‌هایی که رسانه‌ها طرح کرده‌اند به این دلیل بوده که آن افراد تمایل داشته‌اند «وزیر بشوند» و رسانه‌ها نیز خواسته‌اند با فشارهایی این افراد در لیست نهایی اعلام به رئیس جمهوری، قرار گیرند.
لیست وزرای پیشنهادی هر که باشد، مطابق قانون باید از فیلتر مجلس شورای اسلامی بگذرد و رای اعتماد بگیرد. به همین دلیل در دوره‌های قبل در مواردی رئیس‌جمهوری قبل از معرفی لیست وزار به مجلس؛ از این نهاد «استمزاج» می‌کرده و اگر مجلس با گزینه‌ای مخالفت داشته در حالت عادی به مجلس معرفی نمی‌شده است. به همین دلیل در وضعیت طبیعی نظر کمیسسیون عمران مجلس شورای اسلامی (به این دلیل که این کمیسیون، کمیسیون تخصصی حوزه راه و شهرسازی است) اهمیتی خاصی در این زمینه داشته است.
در این زمینه سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، درباره وزیری که باید در این حوزه به مجلس معرفی شود، اعلام نظر کرده و گفته است: فردی باید به عنوان وزیر راه و شهرسازی به مجلس معرفی شود که از توانمندی‌های خوبی، هم در حوزه راه و هم در حوزه شهرسازی برخوردار باشد.
عبدالجلال ایری؛ سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به ویژگی‌هایی که کابینه دولت چهاردهم باید داشته باشد، بر این نکته تاکید کرده است که: چهارچوب‌هایی که رهبری برای رای اعتماد به وزرا تعیین کردند، ملاک عمل مجلس در رای اعتماد به وزرای کابینه خواهد بود. اما در حوزه وزارت راه و شهرسازی انتظار ما بر این است وزیری که معرفی می‌شود، هم شرایطی که حضرت آقا فرمودند را داشته باشد و هم از بدنه وزارتخانه یا شخصی که بتواند مدیریت در سطح عالی داشته باشد، معرفی شود.
وی گفت: ما اقدامات بسیار خوبی در حوزه راه و شهرسازی در دست داریم که باید به سرانجام برسد. بحث نهضت ملی مسکن است که مجلس اعتبار خوبی برای آن پیش بینی کرده و قانون نهضت ملی مسکن را تصویب کرده است.
سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: وزارت راه و شهرسازی نیازمند یک مدیر توانمند است که بتواند از تمام ظرفیت‌های مجلس و دولت برای حل چالش‌ها بهره بگیرد و برای اجرای قانون جهش تولید مسکن؛ مهار تورم قیمتی در بازار مسکن و استفاده از ظرفیت بازار سرمایه برای تامین مالی پروژه‌‌‌های ساخت مسکن برنامه داشته باشد.
گزارش‌ها اما از این حکایت دارد که کارگروه وزارت راه و شهرسازی از «شورای راهبری انتخاب وزاری دولت چهاردهم» در نهایت به ۱۰ نامزد رسیده‌اند که در مواردی با حضور خود آنها برنامه‌های ارائه شده‌شان، تحلیل و بررسی شده است. آن طور که منابع نزدیک به شورای راهبری انتخاب وزار گفته‌اند شورا برای انتخاب وزرا یک شیوه‌نامه تدارک دیده که در آن سوابق اجرایی، علمی، و سن از جمله ویژگی‌های مهم انتخاب وزیر بوده است. آن طور که این منابع اعلام کرده‌اند: « عباس آخوندی؛ محمد اسلامی؛ هوشنگ بازوند؛ محسن پورسید آقایی؛ عبدالکریم حسین‌زاده؛ پیروز حناچی؛ محمد سالاری؛ فرزانه صادق مالواجرد؛ سعید محمدزاده و محسن هاشمی» ۱۰ گزینه‌ای هستند که به رئیس‌جمهوری معرفی شده است.
برخی از کارشناسان اعلام کرده‌اند: احتمال انتخاب گزینه نهایی ( که مورد قبول مجلس هم باشد) از بین خانم صادق مالورجردی و آقایان پورسیداقایی و حناچی، بیش از دیگران است. هر چند همه چیز در نهایت به انتخاب شخص رئیس‌جمهوری بستگی دارد.
